12 Ağustos 2025 Salı

Komisyon 3. kez toplandı

Komisyonun 3. toplantısında konuşan Meclis Başkanı Kurtulmuş, komisyonun en önemli meselesinin sürece ilişkin düzenlemelerin gerçekleştirilmesi ve demokratikleşme adımlarının konuşulması olduğunu belirtti.

Meclis'te kurulan "Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu"nun 3. toplantısı düzenleniyor. Toplantıda, komisyonun çalışmalarına ilişkin yol haritasının değerlendirileceği belirtildi.

Toplantının açılış konuşmasını yapan Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş, komisyonun amacına uygun bir şekilde çalıştığını söyledi. Kurtulmuş, şöyle konuştu: "Burada herkes fikirlerini açık bir şekilde dile getirdi. Herkes, farklı açılardan baksalar bile katkılarını ortaya koymayı başardı. Dolayısıyla komisyonumuzun ruhuna uygun bir şekilde buradaki görüşmeler açık bir şekilde gerçekleşti. Ancak geçtiğimiz toplantıda bildiğimiz gibi işin niteliği gereği, Milli Savunma Bakanı, İçişleri Bakanı ve Milli İstihbarat Başkanı'nın komisyon üyelerimizi bilgilendirme toplantısı doğal olarak kapalı bir şekilde gerçekleşti. Toplantıdan sonra birçok arkadaşımız da toplantının niçin kapalı gerçekleştirildiğini daha iyi anladıklarını ifade ettiler. Her şeyden evvel uyumlu, sonuç almak için iyi niyetli çabalarını ortaya koyan bütün komisyon üyelerine yürekten teşekkür ediyorum. Bu komisyonun en önemli meselesi silah bırakma ile birlikte ortaya çıkan süreçte gerçekleşecek adımların millet adına takip edilmesi, gerekli düzenlemelerin gerçekleşmesi ve bu çerçevede Türkiye'nin bu tarihi dönemecinde demokratikleşme ile ilgili adımların konuşulmasıdır. Komisyonumuzun hiç şüphesiz en önemli vazifeleri bunlardır.

"Komisyonumuz samimidir. Komisyon kendi gündemine hakimdir ve aldığı kararlarla yoluna devam etmektedir. İlk iki toplantıda alınan kararların oybirliği ile alınmış olması kayda değerdir. Böylesine tarihi bir dönemeçte atılan bu adımların bundan sonra da yine ortaklaşa, mümkün olan en büyük ittifak ile ortaya çıkması en büyük arzumuzdur. Toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesi, milli birlik ve kardeşliğimizin pekiştirilmesi, özgürlük, demokrasi ve hukuk devleti alanında çalışmalar yapmak amacıyla Meclis bünyesinde mümkün olan en geniş temsil oranı sağlanarak, aynı zamanda siyasi parti gruplarının Meclis'teki üye sayıları göz önünde bulundurularak, acil temsil ilkesi gereği 51 üyeden oluşan komisyonun kurulmasına karar verilmiştir. Başkanlığımızca bu karar ortaya konulduktan sonra buna göre öncelikle grubu bulunmayan siyasi partilere birer üye verilmiştir. İYİ Parti, komisyona üye vermeyeceğine dair yazı gönderdi. Bir kez yapılan görüşmede, komisyona üye vermeyecekleri kesin bir şekilde anlaşılmıştır. Bunun üzerine, siyasi parti grupları ile yapılan istişare sonrasında boş bulunan 3 üyeliğin, siyasi parti gruplarının mevcut üye oranlarına göre dağıtılmasına karar verilmiştir. Yapılan hesaplama sonrasında AKP, CHP ve DEM Parti'ye birer ilave üye düşmüştür. Bu üyeliklerin tamamlanması için yapılan yazışmalar sonrasında isimler bildirilmiş ve çalışmalarına başlamışlardır. Sizlere dağıtılan gündemlerde belirtildiği üzere bugünkü toplantımızın ana gündemi üyelerin komisyon çalışmalarına dair önerilerini tek tek dinlemek olacaktır."

CHP'DEN 29 MADDELİK ÖNERİ
CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, "Millî Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu"nun üçüncü toplantısında, partisinin hazırladığı 29 maddelik öneri sunacaklarını açıkladı. Emir'in açıkladığı 29 maddelik paket, Meclis'te tam yetkili bir "Toplumsal Barış, Adalet ve Demokratik Mutabakat Komisyonu"nun kurulması, ifade ve örgütlenme özgürlüğünün önündeki engellerin kaldırılması, basın özgürlüğünün güvence altına alınması, infaz mevzuatının insan onuruna uygun hale getirilmesi ve cezaevlerindeki keyfi uygulamalara son verilmesini öngörüyor. Pakette ayrıca, gizli tanık uygulamasının kaldırılması, etkin pişmanlık kurumunun kötüye kullanımına son verilmesi, savunma hakkına yönelik sınırlamaların kaldırılması, KHK ile görevden ihraç edilenlerin durumunun yeniden hukuk çerçevesinde değerlendirilmesi ve devletin inançlara karşı tarafsızlığının sağlanması gibi maddeler de yer alıyor. Emir, paketin toplumsal barışın sağlanması ve adaletin tesis edilmesi için somut bir yol haritası sunduğunu belirtti.

29 maddenin tamamı ise şu şekilde:
🔹"TBMM'de tam yetkili bir Toplumsal Barış, Adalet ve Demokratik Mutabakat Komisyonu kurulması,
🔹Anayasayı askıya alan bir iktidarın varlığında anayasa yapılamaz,
🔹Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının uygulanması,
🔹Toplumsal barışın inşası için ifade özgürlüğü,
🔹Kürt sorununun çözümü için demokratik siyaset,
🔹Kayyum uygulamasına son verilmesi ve güçlü bir yerel yönetim anlayışı,
🔹Siyaseti yargı aracılığıyla dizayn çabalarına son verilmesi, 19 Mart darbe girişimi kapsamında haksızca tutuklanmış olan tüm siyasetçi ve bürokratların derhal tahliyesi,
🔹Gezi davası başta olmak üzere toplumsal muhalefeti sindirmeye yönelik davalar nedeniyle cezaevinde tutulanların tahliyesi,
🔹Terörle Mücadele Kanununda hukuki belirlilik ilkesi,
🔹Güvenlik güçlerinin ve güvenlik bürokrasisinde çalışan sivil memurların özlük haklarının iyileştirilmesi,
🔹Cumhurbaşkanına ve kamu görevlisine hakaret suçu sorunu,
🔹Halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçunun yeniden düzenlenmesi,
🔹Nefret söylemleri ve nefret suçlarının cezalandırılması,
🔹Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'nun bağımsız bir yapıya kavuşturulması,
🔹İnsanlığa karşı suçlarla ve işkenceyle etkin mücadele,
🔹Otoriter yönetimlerden ithal edilen yasa tekliflerinin gündemden kalıcı olarak geri çekildiğinin açıklanması,
🔹Kadın ve çocuklara yönelik şiddete karşı etkin bir mücadele,
🔹Halkın haber alma hakkı önündeki bir engel olarak erişim engellemesi sorunu,
🔹Sansür yasasının yürürlükten kaldırılması,
🔹Basın özgürlüğü önündeki kurumsal ve yasal engellerin kaldırılması,
🔹Örgütlenme özgürlüğü önündeki kanun ve uygulamadan kaynaklı tüm engellerin kaldırılması,
🔹Adil, kapsayıcı, insan onuruna yaraşır bir infaz mevzuatı,
🔹Gizli tanık uygulamasının adil yargılanma hakkını ihlaline son verilmesi,
🔹Etkin pişmanlık kurumunun iftiracılığa dönüşmesine derhal son verilmesi,
🔹Savunma hakkına getirilen sınırlamalardan geri adım atılması,
🔹Cezaevleri İdare ve Gözlem Kurullarının keyfi kararlarının önüne geçilmesi,
🔹Kanun hükmünde kararnamelerle görevlerinden ihraç edilenlerin durumunun yeniden hukuk çerçevesinde değerlendirilmesi,
🔹Devletin inançlara karşı tarafsız olduğu bir düzenin hayata geçirilmesi,
🔹Siyasi soruşturmalarda başsavcılıkların yetki gasbının sonlandırılması."