GÜNCEL

'Türkiye'de engellilerin sorunlar� öteleniyor'

ETHA
9 May�s 2024 Per�embe

Türkiye'de Engelliler Haftas�'n�n kli�elerle geçi�tirildi�ini ve engellilerin onurlu bir ya�am kurma ko�ullar�n�n yok edildi�ini kaydeden DEM Parti Engelliler Komisyonu E� Sözcüsü Çelebi, söz konusu sorunlar�n derhal çözülmesini istedi.

Her gün bir engel grubunun gündemine dikkat çekmek amac�yla BM'nin ilan etti�i 10-16 May�s Engelliler Haftas�'na ili�kin aç�klama yapan Halklar�n E�itlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Engelliler Komisyonu E� Sözcüsü Hatice Betül Çelebi, engelli haklar�na ili�kin yar�m yüzy�ld�r verilen mücadele sonucu birçok ülkede önemli bir mesafe kaydedildi�ini belirtti.

'TÜRK�YE'DE ENGELL�LER HAFTASI KL��ELERLE GEÇ��T�R�L�YOR'
Engelliler Haftas�'n�n Türkiye'de kli�elerle geçi�tirildi�inin alt�n� çizen Çelebi, bas�nda görünenin aksine engellilerin en temel gündemlerinin yoksulluk, i�sizlik, eri�ebilirlik, istihdam ve çal��ma haklar�n�n yok say�lmas�, rapor alma süreçlerinin eziyete dönü�türülmesi, özel ve kamusal alanda yapt�r�ms�z b�rak�lan �iddet sorunlar� oldu�unu kaydetti. Çelebi, "Ülkenin içinde bulundu�u ekonomik kriz ko�ullar�nda bu sorunlar daha da katlan�lmaz bir boyuta ula�maktad�r. BM Engelli Haklar�na �li�kin Sözle�me, taraf devletler taraf�ndan imzaland�� 2009 y�l�ndan bu yana tam olarak uygulanmam��t�r. Engellilere yönelik hak ihlallerini s�radanla�t�ran sa�lamc�l�k ideolojisine kar�� al�nmas� gereken sosyo-ekonomik, hukuki ve ahlaki-politik tedbirler henüz al�nmam��t�r. Engelli yurtta�lar ve mülteciler, derin yoksulluk ko�ullar�nda ve temel kamu hizmetlerine eri�emeden ya�amaktad�r. Yerel yönetimler ba�ta olmak üzere tüm kamu kurumlar�n�n sunmas� gereken hizmetler engellilere ula�amamaktad�r. �ehirler engelli kimli�i yok say�larak in�a edilmekte; yol, kald�r�m, toplu ta��ma ve sosyal alan tasar�m� milyonlarca insan yok say�larak 'belli bir normdaki bedenlere ve zeka düzeyine' göre yap�lmaktad�r. Sa�lamc� ideolojinin yok sayd�� engelli, ya�l� ve norö-çe�itli ya�amlar için binalar, sokaklar, i�yerleri ve di�er tüm ya�am alanlar� k�s�tl�d�r. Sadece fiziksel ya�am alanlar�ndaki de�il, internet siteleri, e-devlet uygulamalar� ve tüm ya�am alanlar�ndaki eri�ilebilirlik sorunu ötelenmeden derhal çözülmelidir" dedi.

'ENGELL�LER�N ONURLU B�R YA�AM KURMA KO�ULLARI YOK ED�L�YOR'
�ktidar�n ideolojileri olan �rkç�l�k, milliyetçilik, cinsiyetçilik, homofobi ve sa�lamc�l��n engellilerin onurlu bir ya�am kurmas�n�n ko�ullar�n� yok etti�ini söyleyen �ktidar�n "evde bak�m paras�", "maa�", "ödenek", "ilaç ve medikal deste�i" adlar� alt�nda engellilere sundu�u miktarlar�n Türk liras�n�n de�ersizle�mesi nedeniyle günlük ya�am gerçe�inden koptu�una dikkat çeken Çelebi, "Temel yurtta�l�k geliri olarak en az asgari ücret düzeyinde verilmesi gereken bu maddi destek ödemeleri, isimlerinden de anla��laca�� üzere iktidar�n sadaka kültürünü yans�tmaktad�r. Engelli istihdam� için her y�l en az 20 bin atama yap�lmas� gerekirken, yasal zorunluluk olan yüzde 3 kotas�n� bile doldurmayan kamu kurumlar� mevcuttur. Ya�l�, engelli ve a��r hasta bak�m hizmetlerinin kamusal olarak ve insan onuruna yak��r bir �ekilde sunulmas� gereklidir. Bu hizmetler sadece ebeveynlere b�rak�ld��nda, hem hak temelli olan devaml� bir rehabilitasyon hizmeti sunulamamakta hem de ebeveynlerin maddi manevi güçleri bir a�amadan sonra tükenmektedir. Kamu ve özel bak�m evlerinde engellilere yönelik 'terbiye �iddeti' yapt�r�ms�z kalmakta, i�kenceci ve maalesef dönem dönem katil olan sorumlular kollanmaktad�r" ifadelerini kulland�.

'KAPSAMLI B�R MÜCADELE YÜRÜTÜLMEL�D�R'
Çelebi, görevlerine yeni ba�layan yerel yönetimler bünyesinde, engellilerin toplumsal ya�ama kat�l�m�n� te�vik eden ve engelli ebeveynlerine gerekli psiko-sosyal destek hizmetlerini sunan yeni bir yap�lanman�n kaç�n�lmaz oldu�unu belirten Çelebi, �öyle devam etti: "��aret dili tercüman� istihdam�, Alternatif ve Destekleyici �leti�im Sistemleri ve ilgili teknolojiler, eri�ebilirlik tüm yerel yönetimlerin gündeminde olmal�d�r. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanl��n�n tekçili�i esas alan merkezi yakla��m�na ve özel sektörün rantç� tutumuna son verilmeli, engellilerin e�it yurtta�l�k mücadelesi için kapsaml� bir seferberlik ba�lat�lmal�d�r."

'Türkiye'de engellilerin sorunlar� öteleniyor'

�lgili Haberler