10 Eylül 2025 Çarşamba

Kuyu tipi hapishanelere karşı Mersin ve Dersim'de eylem

Kuyu tipi hapishanelerde tutsakların yaşadığı hak ihlallerine dikkat çekmek için Dersim ve Mersin'de yapılan eylemlerde, tutsaklarla dayanışma çağrısı yapıldı. 

Kuyu tipi hapishanelere karşı Dersim ve Mersin'de yapılan eylemlerde, tutsakların durumuna dikkat çekildi. 

DERSİM
İHD Dersim Şubesi, "İşkence, kötü muamele ve hak ihlallerinin yaşandığı kuyu tipi cezaevleri kapatılsın" pankartı açtı. Basın metnini okuyan Hüseyin Yaşar Sezgin, 2000'li yıllarda F Tipi hapishaneleriyle başlayan tecrit uygulamalarının S, Y ve yüksek güvenlikli hapishaneleriyle derinleştirildiğini söyledi. Sezgin, tutsakların 5 metrekarelik dar hücrelerde günün 23 saatinde tek başlarına tutulduğunu söyledi. Sezgin, "Mahpusların başka mahpuslar ve gardiyanlarla iletişimleri kesilmiştir. Temel ihtiyaçlarını karşılamak için dahi haftalarca bekletilmektedirler. Bu hapishanelerde güneş ışığına erişim engellenmekte, pencereler apartman boşluğunu andıran dar alanlara açılmakta, hücrelerin içine yerleştirilen kameralarla mahremiyet tamamen ortadan kaldırılmaktadır" dedi.

Uzun süreli izolasyonun ruhsal sağlığın yanı sıra bedensel sağlığı da ciddi biçimde tehdit ettiğini söyleyen Sezgin, "Algısal yoksunluk ve sürekli gözetim; ağır psikolojik rahatsızlıklara, oryantasyon kaybına, duygu durum bozukluklarına yol açmaktadır. Güneş ışığından yoksunluk, hareketsizlik ve dar mekanlarda geçirilen uzun süreler ise kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarından kronik hastalıklara kadar geri dönüşü olmayan sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Bu hapishaneler, mimarisi ve işleyişiyle mahpusların insani varoluşunu yok sayan sistematik bir kötü muamele alanına dönüşmüştür. Hak ihlalleri karşısında uzun süredir çok sayıda mahpus, kuyu tipi hapishanelerin kapatılması ve başka tip hapishanelere sevk edilme talepleriyle açlık grevleri ve ölüm oruçları sürdürmektedir. Bu süreçte ölüm orucunun 303'ncü gününde olan Serkan Onur Yılmaz ve açlık grevinin 203'ncü gününde olan Ali Aracı başta olmak üzere birçok mahpusun yaşamı kritik bir eşiğe gelmiştir. Mahpusların bedenlerinde geri dönüşü olmayan sağlık sorunları ortaya çıkmakta, yaşam hakları doğrudan tehdit altına girmektedir" ifadelerini kullandı. 

Sezgin, şu talepleri sıraladı: "İnsanlık onuruna aykırı kuyu tipi hapishaneler derhal kapatılmalıdır. Tecrit ve izolasyon politikaları son bulmalı, mahpusların insanca yaşam koşulları sağlanmalıdır. Açlık grevinde ve ölüm orucunda olan mahpusların talepleri acilen karşılanmalı, yaşam haklarının yitirilmesine izin verilmemelidir. Hapsetme politikaları, toplumu sindirme ve muhalefeti bastırma aracı olmaktan çıkarılmalıdır."

Açıklama sonrası oturma eylemi yapıldı.

MERSİN 
Devrimci Parti, "Kuyu tipi hapishaneler kapatılsın" talebiyle İnsan Hakları Derneği (İHD) Mersin Şubesi'nde basın toplantısı düzenledi. "Devrimci tutsaklara özgürlük" pankartının açıldığı toplantıda konuşan Devrimci Parti Temsilcisi İsmet Akdağ, hapishanelerdeki direnişe işaret ederek, "Bu kez egemenler, F tipi hapishaneleri devreye sokarak dışarıdan içeriye taşıdıkları tecridi derinleştirmeyi hedefledi. Onlarca devrimcinin ölümsüzleştiği, yüzlercesinin sakat kaldığı F tipi direnişleri, devletin bütün gücüyle saldırmasına rağmen devrimci iradeyi teslim alamadı. Bugün F tipleri hala devrimcilerin dayanışması, kolektif bilinci ve iradesi ile mücadele alanı olmaya devam ediyor" dedi.

Bu tip hapishanelerin tutsaklara dönük yeni saldırı biçimi olduğunu söyleyen Akdağ, "S, Y, R Tipi ve yüksek güvenlikli hapishaneler; kuyu gibi tasarlanmış, üç katlı, dar hücrelerden oluşan, havalandırması kısıtlı, gün ışığından mahrum bırakılan mekanlar. Burada kalan tutsakların zamanla ciddi sağlık sorunları yaşadığı, ilerleyen süreçte ise psikolojik olarak ağır yaralar alacağı açıktır" ifadelerini kullandı.

Tutsaklarla dayanışma çağrısında bulunan Akdağ, bu hapishanelerin kapatılması için açlık grevinde olan tutsaklar olduğunu hatırlatarak, "Bu nedenle Türkiye ve Kürdistan'daki tüm sol, sosyalist, devrimci, yurtsever güçlere; insan hakları örgütlerine; sağlık ve hukuk kurumlarına; tutsak yakınlarına; işçi sınıfına ve ezilen halklara çağrımızdır: 'Kuyu tipleri kapatılsın' demek için birleşelim, harekete geçelim. Tüm güvencemiz birleşik mücadelemiz ve devrimci dayanışmamızdır" dedi.

Söz alan Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Milletvekili Ali Bozan, şunları söyledi: "Bugün artık sorun sadece siyasi tutsakların değil, cezaevlerinde kalan 420 bin kişinin ve ailelerinin tamamının sorunudur. Bu nedenle siyasi ya da adli ayrımı yapmadan bütün yurttaşların S tipi ve Y tipi cezaevlerine karşı sesini yükseltmesi gerekiyor. Yine İdare ve Gözlem Kurulları da artık tüm mahpuslara yönelik hukuksuzlukların aracı haline geldi. Önümüzdeki günlerde Meclis açılacak, bu sorun meclisin ilk gündemi olmalı. İdare ve Gözlem kurulları kapatılmalı, hasta tutsaklar derhal serbest bırakılmalı ve S tipi ile Y tipi cezaevleri kapatılmalıdır."