GÜNCEL

Derince liman� yang�n�nda ç�kan zehirli gaza ili�kin hala aç�klama yap�lmad�

KOCAEL� - ETHA
31 May�s 2023 Çar�amba

Kocaeli Derince'de bulunan bir limanda ç�kan yang�na ili�kin aç�klama yapan Temiz Hava Hakk� Platformu, gözle görülür biçimde kentin yerle�im alanlar�n�n üstüne fosfin gaz�n�n yay�ld�� kaydedildi. Platform üyesi halk sa�l�� uzman� Ça�layan ise fosfin gaz�n�n ölüme neden olabilece�ini söyledi.

28 May�s 2023 Pazar gecesi Kocaeli'nin Derince ilçesinde bulunan limana yana�an bir gemiden yük indirilmesi s�ras�nda ya�anan bir kimyasal tepkime sonucu yang�n ç�kt�. Yük gemisinden limana indirilirken yanan ürünün "Phostoxin Tablet" ad�nda, bile�i�inde alüminyum fosfit, amonyum karbamat ve fosfin bulunan, özellikle hububat depolamada ha�ere ve patojenlere kar�� kullan�lan çok zehirli bir kimyasal oldu�u ö�renildi. Alüminyum fosfit su ile temas etti�inde kendili�inden tutu�abilen yan�c� bir gaz olan fosfin yaymaktad�r. Bu nedenle yang�n�n ürünün su ya da yüksek oranda nem ile temas� sonucu ortaya ç�kt�� tahmin edilmektedir.

Yang�n�n, Kocaeli Valili�i, Kocaeli Belediyesi itfaiye ekipleri ve AFAD'�n müdahalesi ile ancak 6 saatte söndürülebildi�i bas�na yans�m��t�r. Çevre Mühendisleri Odas� Kocaeli �ube Ba�kan� Gökhan Tilki, sahan�n yang�n sonras� ortaya ç�kan at�ktan temizlenmi� ve at�klar�n at�k yakma tesisinde bertaraf edilmi� oldu�unu ifade etmektedir. Bas�nda ç�kan haberlere göre gözle görülür biçimde kentin yerle�im alanlar�n�n üstüne fosfin gaz� yay�lm��t�r. Ancak ne miktarda kimyasal maddenin yand�� ve yanma sonucu ne kadar fosfin gaz�n�n atmosfere sal�nd��na, ne kadarl�k bir nüfusun atmosferde yay�lan bu zehirli gaza maruz kald��na dair yetkililerce bir aç�klama yap�lmam��t�r.

ÇA�LAYAN: FOSF�N GAZI ÖLÜME NEDEN OLAB�L�R
Temiz Hava Hakk� Platformu üyesi ve halk sa�l�� uzman� Prof. Dr. Çi�dem Ça�layan fosfin gaz�n�n yand��nda, �iddetli solunum tahri� edici (fosfor pentoksit) yo�un beyaz bir bulut üretti�ini ve yo�un olarak solunmas� durumunda ya�amsal risk olu�turabilece�ini belirtti. Prof. Dr. Ça�layan, "Fosfin gaz�n�n solunmas� burun, a��z, bo�az ve akci�erlerde tahri�e neden olabilir. Ani etkiler aras�nda bulant�, kusma, ishal ve mide a�r�s� yer al�r. Gö�üste s�k��ma, nefes darl��, a��z kurulu�u, ate�, titreme, halsizlik, ba� dönmesi ve koordinasyon bozuklu�u olabilir. Ciddi vakalarda anormal kalp ritmine, kalp yetmezli�ine, �oka, akci�er ödemine ve ölüme neden olabilir" dedi.

'SORUNLARIN TESP�T� ÖNEM KAZANMAKTADIR'
Fosfin gaz� ayn� zamanda suda çözünürlü�ü çok yüksek olan bir gazd�r. ÇMO Kocaeli �ube Ba�kan� Tilki, gaz�n sucul organizmalar (suda ya�ayan canl�lar) için çok toksik bir madde oldu�unu ve çevreye kontrolsüz olarak asla verilmemesi gerekti�inin alt�n� çizmektedir. Bu bilgi ��nda, limanda ya�anan yanma olay� sonucu ya�anan deniz kirlili�inin ve deniz canl�lar�nda yol açt�� ya da açabilece�i sorunlar�n tespiti de önem kazanmaktad�r.

'GEREKL� DENET�MLER�N DÜZENL� YAPILIN YAPILMADI�I ÖNEML� B�R SORUN OLARAK KAR�IMIZDA'
On binlerce insan�n hükümetin politikalar� sonucu katledildi�i 6 �ubat depremlerini hat�rlatan Temiz Hava Hakk� Platformu da depremle birlikte �skenderun Liman�nda çok say�da konteynerin yanmas� sonucu büyük bir hava kirlili�i yaratan yang�n�n üzerinden henüz birkaç ay geçmi�ken bu kez benzer bir çevresel felaketin, ba�ka önemli sanayi kenti olan Kocaeli'de bir limanda ya�and�� belirtildi. Aç�klamada, "Limanlarda tehlikeli maddelerin güvenli bir biçimde ta��nmas� ve geçici depolanmas� için gerekli önlemlerin al�n�p al�nmad��, ta��ma uygulamalar� s�ras�nda i� güvenli�i kurallar�na uyulup uyulmad��, gerekli denetimlerin düzenli olarak yap�l�p yap�lmad�� önemli bir sorun alan� olarak kar��m�za ç�kmaktad�r" denildi.

YETK�L�LER�N YER�NE GET�RMES� GEREKEN TALEPLER
"Bir ba�ka eksiklik ise tehlikeli maddeleri içeren i� kazalar�n�n ard�ndan, bu maddelerin çevreye (hava, su ve toprak ortamlar�na) yay�l�m�n�n düzenli takibinin yap�lmad��, etkilenen alanlarda ya�ayan insanlar�n alandan uzakla�t�rma dahil herhangi bir önlemle korumaya al�nmad��, halk�n ya�anan çevresel ve sa�l�k riskleri ile ilgili bilgilendirilmedi�i gözlemlenmektedir" ifadelerinin yer ald�� aç�klamada, 28 May�s 2023 gecesi Derince liman�nda ya�anan yang�nla ilgili yetkililerin derhal yerine getirmesi istenilen talepler �öyl� s�raland�:

🔹"Limanda yanan ürünün tam içeri�i nedir? Yanan ürünün alüminyum fosfit ve fosfin içerdi�i do�ru mudur?
🔹Ne miktarda ürün yanm�� ve yanma sonucu ne miktarda ne tür zehirli gaz ortaya ç�km��t�r?
🔹Zehirli fosfin gaz�n�n yerle�im alanlar� üstüne yay�ld�� do�ru mudur? Yörede bulunan halk tehlikeli gaz yay�l�m� hakk�nda uyar�lm�� ve alabilecekleri önlemler konusunda bilgilendirilmi� midir?
🔹Gazdan zehirlenme olaylar� ya�anm�� m�d�r? Özellikle gaza ilk elden maruz kalan liman i�çilerinde ve yang�na müdahale eden ekiplerde sa�l�k sorunlar� ya�anm�� m�d�r?
🔹Kaç ki�i fosfin gaz�ndan etkilenmi�, kaç hastane ba�vurusu yap�lm��, bu ki�ilere nas�l müdahale edilmi�tir? �u anki sa�l�k durumlar� nedir?
🔹Fosfinin deniz ortam�na bula�m�� olmas� söz konusu mudur? Gerekli önlemler al�nm�� m�d�r? E�er kontaminasyon olu�tuysa ba�ta bal�klar olmak deniz canl�lar�nda zehirlenme ve ölüm vakalar� tespit edilmi� midir?
🔹Derince Safiport liman� en son ne zaman i� sa�l�� ve güvenli�i konusunda denetlenmi�tir? Bu denetleme sonucunda eksikler ve usulsüzlükler tespit edilmi� midir? E�er bu yönde tespitler varsa idari ve hukuki i�lem yap�lm�� m�d�r?
🔹28 May�s gecesi ya�anan kaza ile ilgili soru�turma ba�lat�lm�� m�d�r? Kazan�n nedeni, olas� ihmal ya da usulsüzlükler tespit edilmi� midir? Bu soru�turma sonucu kamuoyu ile payla��lmal�d�r."

Derince liman� yang�n�nda ç�kan zehirli gaza ili�kin hala aç�klama yap�lmad�

�lgili Haberler