ÇEVİRİ | Zapatistalar krizde
Meksikalı isyancılar özerk bölgelerin feshedildiğini duyurdu. Şiddetin sorumluluğu ABD'ye aittir.
Meksika'nın Chiapas eyaletindeki Zapatistalar, "Asi Özerk Belediyeler"inin ve "İyi Hükümet Konseyleri"nin feshedildiğini duyurdu. Zapatista lideri Subcomandante Moisés tarafından imzalanan ve Kasım 2023 tarihli bildiride, "Herhangi bir 'Asi Özerk Belediyeler' (MAREZ) veya herhangi bir 'İyi Hükümet Konseyi' adına/içinde bulunan tüm pullar, antetli kağıtlar, görevler, temsil işlevleri ve anlaşmalar şu andan itibaren hükümsüz ve geçersizdir" denildi. Hareket bu kararın nedenlerini önümüzdeki haftalarda yayınlayacağı başka bildirilerle açıklamayı planlıyor.
Pazartesi günü kamuoyuna açıklanan, "Dördüncü Bölüm ve Yaklaşım Üzerine İlk Uyarı - Çeşitli Gerekli Ölümler" başlıklı bildiri, "Meksika'nın güneydoğusundaki Chiapas eyaletindeki büyük şehirlerin bir kaos durumunda" olduğuna atıfta bulunuyor. Zapatistalar birkaç ay önce topluluklarının paralı askerler ve karteller tarafından defalarca saldırıya uğradığını belirtmişlerdi. "Saldırılar, adam kaçırmalar, haraç alma, şiddete başvurma ve silahlı saldırılar" söz konusu. San Cristóbal de las Casas ve diğer bölge başkentlerinin "ya bir kartelin elinde olduğu" ya da "diğer kartel tarafından ele geçirilmek için savaşıldığı" söyleniyor.
Chiapas'ın güney sınır bölgesi uzun süredir Sinaloa Karteli ile Jalisco Karteli ve bu örgütlerle bağlantılı yerel gruplar arasındaki savaşla boğuşuyor. Yine Almanca olarak yayınlanan Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN) açıklamasında, Chiapas'ın "en önemli şehirlerindeki" belediye başkanlarının ofislerinin "'yasal katiller' veya 'örgütsüz suç' dediğimiz kişiler tarafından işgal edildiği" belirtiliyor.
Güney Amerika'dan binlerce göçmenin oluşturduğu kervanlar ABD'ye doğru ilerlerken Guatemala sınırındaki bölgede güvenlik durumu değişiyor. "Ordu ve federal, yerel ve eyalet polis güçleri Chiapas'ta sivil halkı korumak için bulunmuyor. Onlar sadece göçü durdurmak amacıyla oradalar. ABD hükümetinden gelen emir de bu yönde. Her zaman yaptıkları gibi göçü bir iş haline getirdiler. Kaçakçılık ve insan ticareti, göçmenleri haraca bağlayarak, kaçırarak, alıp satarak utanmadan zenginleşen resmi sorumluların işidir."
Meksika'nın güneydoğusunda yer alan ve federal hükümet tarafından resmen tanınmayan San Cristóbal de las Casas ve diğer altı taşra kasabası, 1994 yılında Chiapas'taki Zapatista ayaklanmasını izleyen yıllarda özerk bölge ilan edildi. Meksika Devrimi (1910-1920) ve onun önde gelen lideri Emiliano Zapata'nın geleneğini takip eden yerli Meksikalı isyancılar, neoliberal toprak gasbına karşı kendilerini savunmak için Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması'nın (NAFTA) yürürlüğe girdiği 1 Ocak 1994 tarihinde Meksika devletine savaş ilan etti. İdeolojik olarak, kendilerini liberal sosyalizm, anarşizm ve marksizm arasında bir yere yerleştirerek kasıtlı olarak belirsizleştirdiler.
İsyan yaklaşık 30 yıldır dünya çapında küreselleşmeyi eleştiren hareketler için bir referans noktası olmuştur. Avrupa'da Zapatistalar son olarak Mayıs 2021'de bazı delegelerin "aşağıdan ve soldan" çeşitli taban antikapitalist hareketlerle ağ kurmak üzere yelkenli bir tekneyle İspanya'ya doğru yola çıkmasıyla dikkatleri üzerine çekti. Bununla birlikte, isyanın 30. yıldönümü münasebetiyle bir kutlama düzenlenmesi planlanıyor. Anma törenleri için geçici tarihler 23 Aralık ve 7 Ocak olarak belirlendi. Güvenlik durumu nedeniyle "gelmenizi tavsiye edemeyiz. En azından kendinizi çok iyi organize etmeniz gerekecek" deniyor, ancak "sizi beklemesek" bile "sizi davet ediyoruz" deniyor.
*Junge Welt gazetesinde Dominik Wetzel'in kaleme aldığı yazıyı ETHA Çeviri Grubu Türkçeye çevirmiştir. Yazının Almanca aslına buradan ulaşabilirsiniz.