28 Mart 2024 Perşembe

ÇEVİRİ | Filipinli kadın gerillalar: Yalnız olmadığımız için kendimizi daha güçlü hissediyoruz

Filipinler Komünist Partisi uzun süredir kadınların kurtuluşu için mücadele ediyor ve yoldaşlar kadınlara karşı önyargıyı kırmak için ellerinden geleni yapıyor. Parti, kadın mücadelesinde uzun bir yol kat etmiş olsa da kadınlar hala askeri çalışma konusunda kendilerini iki kat daha fazla kanıtlamak zorunda kalıyor. Diğer tüm teknik işler -yemek pişirme, su getirme, yakacak odun toplama- erkekler ve kadınlar arasında eşit paylaşılır.

Dünyanın "en az gelişmiş" ülkelerin birinde, örneğin Filipinler'de yaşadığınızı hayal edin. Şiddet yaygındır, hükümet çürümüştür ve bir kadın olarak kimliğiniz geleneksel olarak bastırılmıştır/ezilmiştir. Durumunuz pek iyi görünmüyor. Sizi yüzüstü bırakan bir sistemde yoksulluğun nasıl üstesinden gelineceğini merak ediyor musunuz? Politik aktivistleri "sürtük" olarak gören bir maço faşist diktatöre karşı nasıl savaşırsınız? Bu sorulara Filipinler'deki kadınlar, düşmanlarına karşı kapsamlı bir isyan ile yanıt veriyorlar.

Diktatör Rodrigo Duterte, bir maçonun ete kemiğe bürünmüş halidir. Bir konuşmasında kadın savaşçılara yönelik şöyle demişti: "Belediye başkanından yeni bir emir var: Sizi öldürmeyeceğiz. Sizi sadece vajinanızdan vuracağız." Kadınların vajinaları olmadan "işe yaramaz" olacağını söyledi. Bunun gibi sayısız örnek var. Ancak bu duruma son vermek için Yeni Halk Ordusu (NPA) gerilla hareketine katılan binlerce kadın örneği de var.

NPA, Filipinler Komünist Partisi'nin (CPP) silahlı kanadıdır. Örgüt Filipinler, ABD ve AB'de yasaklandı. NPA bir açıklamasında kendine dair şu bilgileri vermişti: "NPA, halk milislerinde on binlerce kadın ve erkek tarafından ve kitle örgütlerinin özsavunma birimlerindeki yüzbinlerce insan tarafından destekleniyor. 110'dan fazla gerilla cephesinde faaliyet gösteriyor."

Gerillada kadınların çok özel bir yeri var. Çok sayıda savaşçı kadındır. Kadınları isyana götürecek kadar kadın düşmanı olan bir toplumdaki durumlarını anlamak için 23 yaşında iki genç NPA kadrosu Ka (yoldaş) Mimi ve Ka Jellyn ile konuştum.

Merhaba! Başlarken kendinizi biraz tanıtır mısınız?
Ka Mimi:
20 yaşında Yeni Halk Ordusu'na katıldım. 2017'den beri, yani 3 yıldır gerillayım. Katıldığım birimin irtibatçısı olan Ka Maxin adlı eski bir gerilla kadın tarafından önerildim. Silahlı mücadeleye katılmadan önce, devrimci harekete zaten aşinaydım. Eşimin annesi, şu anda topluluğumuzun yerel bir parti kadrosu olarak hizmet veren eski bir gerilla savaşçısı. Ka Maxin'in NPA'ya dahil olma ve mücadelelerini tanıma davetini kabul ettim. Birimde bir hafta kalmayı kabul ettim, ancak daha sonra bunu haftalara, aylara ve nihayetinde yıllara uzatmaya karar verdim. Geçenlerde üç yıl savaştıktan sonra Ekim ayının ikinci haftasında bir yoldaşla evlendim.

Ayrıca, istismarcı eski eşime karşı duyduğum dehşet nedeniyle NPA'ya katılma davetini de kabul ettim. Eşim beni başka kadınlarla aldattı. Onunla yüzleştiğimde beni boğmaya çalıştı ve bana kırık bir güç kablosuyla elektrik şoku verdi. İlişkiyi bitirdim ve sonra evden ayrıldım.

Birimde kalmaya ve profesyonel gerilla olmaya karar verdim. Kararım bir Eureka anı değil, kafa karışıklığının çelişkileri ve gerilimlerden doğan bir aydınlanma ürünüydü.

Ka Jellyn: Benim adım Jellyn, ulusal azınlıklardan Lumad halkındanım, 23 yaşındayım. Kasım 2014'te gerillanın saflarına katıldım. Önce eşim geldi. Bir yıl sonra gelmem ve kendi yaşadığı hayatı yaşamam için beni de ikna etti. Henüz üye olmadığım zaman, başlangıçta devrime dair hiçbir fikrim yoktu. Hükümetin bize haklarımızı vermediğini ve temel hizmetleri sunmadığını anladığım zamana kadar da olmadı. Ancak o zaman kadınların ve Lumadların nasıl sömürüldüğünü ve ezildiğini anladım. Bu yüzden bir yıl sonra profesyonel çalışmaya karar verdim.

Gerillaya katılmadan önce ne yaptınız? Bugün NPA'daki konumunuz nedir?
Ka Mimi:
Çiftçi bir ailenin çocuğu olarak doğdum ancak şehirde büyüdüm ve hiç tarım deneyimim olmadı. 5 kardeşim arasındaki tek kız çocuk olan benim. 14 yaşında hamile kaldım ve bir kızım oldu. Kızımın babası hamilelikten sonra beni terk etti ve çocuğa herhangi bir destek sunmadı.
18 yaşında palmiye yağı işleyen çok uluslu bir tarımsal işletme grubunda sözleşmeli işçi olarak çalışıyordum. Çamaşırcı olarak çalıştım ve işçi üniformalarını yıkadım. Sözleşmeden sonra Filipinli bir burjuvazinin sahibi olduğu şekerleme şirketinde bir paketleyici olarak çalıştım. Sabah altıdan akşam altıya kadar çalıştım ve günde 180 peso'luk cüzi miktarda bir ücret aldım. Erkek meslektaşlarımız 280 peso aldı. İş yerinde haksız çalışma koşullarına maruz kaldım. Oturmamıza izin verilmedi, sadece 30 dakikalık bir öğle yemeği molası ve sınırlı tuvalet molası verildi. Diğer şeylerin yanı sıra, yeterli sağlık korumamız yoktu.

Maaşım yetmediği için, aileme haber vermeden biraz daha fazla para kazanmak için başka işlere girmek zorunda kaldım. Bir barda çalıştım ve fahişe* oldum. Ayrıca çocuğuma süt almak için küçük uyuşturucu ticareti yaptım.

Şimdi birim doktoru olarak çalışıyorum. Kitle klinikleri inşa ediyor ve çiftçilere ve lumadlara ücretsiz tıbbi hizmet sağlıyoruz. Buna diş hizmetleri, sünnet ve basit cerrahi operasyonlar dahildir. Salgının ardından çeşitli tıbbi görevlere ve bilgilendirme kampanyalarına katıldım. NPA'da, pahalı ticari ilaçlara alternatif olarak yerel sağlık alternatifleri nasıl uygulayacağımız ve bitkisel ilaçları nasıl kullanacağımız öğretiliyor.

Aynı zamanda gerilla birliğinde siyasi lider olarak da görevliyim. Halkı örgütlemek ve harekete geçirmek için kitle çalışmalarında yer alıyorum. Kitle örgütlerini kurmalarına, eğitim tartışmaları yapmalarına ve iç tartışmaları yürütmelerine yardımcı oluyoruz.

Gerilla olduğumda beri özgüvenimi geri kazandığımı düşünüyorum. Eskiden kendimi kirli, günahkâr ve sürtük olarak hissederdim. Komünist bir gerilla olarak hizmet etmek hayatıma yeni bir anlam ve yön verdi, sadece kendim için değil kolektif iyilik için bir hayat.

Ka Jellyn: Gerillaya katılmadan önce aileme ev işlerinde yardım ediyor ve tatlı patates hasadı yapıyordum. Ailem kocamla evliliğimi ayarladığında henüz adet olmamıştım. Hamile kaldığımda ise daha çok küçüktüm ve vücudum hamile kalmaya hazır olmadığı için ilk bebeğimiz öldü, çok gençtim ve bölgemde sağlık hizmeti de yoktu. Halk Ordusu'nda ikmal subayıydım, ardından Alfa Takımı için siyasi eğitmen oldum.

NPA'da günlük yaşam nasıl?
Ka Mimi:
NPA'daki günlük yaşam, askeri, politik, üretken ve teknik faaliyetlere kadar çok sayıda işi kapsar. Birimler günlük faaliyetlerini kısa ve uzun vadeli planlara göre belirler.

Askeri çalışma açısından komuta, birimin güvenliğini sağlar. Keşif ve araştırma ekipleri, iletişim ağları vb. kurulur. Durum izin verdiğinde, birimler kademeli askeri eğitim, talimler ve fiziksel egzersizler yapar. Siyasi çalışma iç ve dış alana bölünmüştür. İç siyasi çalışma, okula gidemeyen yoldaşlar için ideolojik eğitim, eğitim tartışmaları, değerlendirme ve sorun çözümü, okuryazarlık ve aritmetik dersleri içerir. Dış politik çalışma, örgütlenme faaliyeti, sosyal araştırmalar yürütmeyi ve kitle kampanyaların planlamasını kapsar.

Gerillalar aynı zamanda köylülere ekonomik üretim konusunda da yardım ediyor. Bu, diğer şeylerin yanı sıra, elle yapılan tarım işini, organik tarımı ve kolektif tarımı teşvik etmek için seminer ve tartışmaların uygulanmasını içerir. Teknik görev, üsteki yemek pişirme, su getirme ve yakacak odun toplama gibi günlük görevleri içerir. Bu görevleri birimdeki tüm gerillalar üstleniyor. Günlük faaliyetlerimin bir parçası olarak genellikle politik ve teknik görevler alıyorum.

Ka Jellyn: Zor olduğu zamanlar vardır, hava sıcakken yürümek ve gece yağmur yağarken yürümek gibi. Ancak siyaset ve askeri çalışmaları inceleyip ideolojik birliğimizi güçlendirdiğimiz zamanlar da vardır. Kolektif çalışmalar için de zaman ayırıyoruz. Genelde günlük işler birlikte kararlaştırılır ve bunları birbirimize yardım ederek gerçekleştiririz.

Sizin gerilladaki günlük yaşamınız ile erkeklerinki arasındaki fark nedir?
Ka Mimi:
Farklı, ancak birçok yönden benzer. Örneğin, gerillaların içeride yüzleşmek zorunda oldukları askeri faaliyetlerle ilgili olarak kadınlara karşı hâlâ önyargıları var. Çoğu askeri görev -keşif, araştırma ve taktik saldırılar- öncelikle erkek savaşçılara verilmiştir. Kadınlar her fırsatta bu işleri kendilerinin de yapabileceklerinde ısrar ediyorlar. Filipinler Komünist Partisi uzun süredir kadınların kurtuluşu için mücadele ediyor ve yoldaşlar kadınlara karşı önyargıyı kırmak için ellerinden geleni yapıyor. Parti, kadın mücadelesinde uzun bir yol kat etmiş olsa da kadınlar hala askeri çalışma konusunda kendilerini iki kat daha fazla kanıtlamak zorunda kalıyor. Diğer tüm teknik işler -yemek pişirme, su getirme, yakacak odun toplama- erkekler ve kadınlar arasında eşit paylaşılır.

Ka Jellyn: Bence erkekler ve kadınlar aynı sorumluluklara sahip. Dışarıda, erkekler ve kadınlar farklı görülüyor, ancak burada eşitler olarak hareket ediyorlar.

En büyük gerilla örgütlerinden biri 26 bin kadın savaşçıya sahip olan Kürt YPJ'sidir. Kadınlardan oluşan birimler kurar. Sizde birimler neden karmadır?
Ka Mimi: Çünkü kolektif olarak hareket ediyoruz ve hepimiz eziliyoruz. Erkekler, kadınlar ve LGBT, tıpkı köylüler, işçiler ve küçük burjuvazi dahil olmak üzere farklı sınıflardan yoldaşlar gibi ortak birimlere dahil oluyorlar. Kadınları erkeklerden ayırırsak, erkekler kadınların sorunlarını ve mücadelelerini nasıl öğrenebilir ki?

Geçen ay, tüm gerilla kadınlarının deneyimlerini ve mücadelelerini paylaştıkları bir kadın konferansı düzenledik. Kadın kurtuluş hareketini ve devrimdeki rolümüzü tartıştık. Konferansta öğrendiklerimizi erkek yoldaşlarımıza aktardık. Farklı ezilme düzeylerin ve özellikle kadınlara yönelik özel bir baskı olduğunu kabul ediyoruz. Ancak NPA'da, ortak bir ezene karşı mücadelede bir birim olarak bütünleştik.

Ka Jellyn: Belki bu şekilde herkesten deneyim kazanabiliriz. Böylece birbirinin özelliklerini biliriz ve farklı sınıflar ve katmanlar birbirini tanır.

İlk savaş deneyiminiz nasıldı? Ölümden korktunuz mu?
Ka Mimi:
Henüz gerçek bir silahlı çatışmaya girmedim. Yaşadığım en büyük deneyim, düşman birliklerinin onları bitişik bir tepede görmemize neden olacak kadar yaklaştığı zamandı. Birliğimiz düşmanı alt edebilirdi, ama o zamanlar çok gergindim. Kendime sadece emre güvenmem gerektiğini söyledim. Devrimde ölüm korkusunu içselleştirmeyi, üstesinden gelmeyi ve bunu savaşta bir gerçeklik olarak görmeyi öğrendim. Korkusuz değiliz, ama daha cesur hissediyoruz çünkü yalnız değiliz. Bizimle birlikte yoldaşlarımız var.

Ka Jellyn: Kasım 2018'de ilk savaş deneyimimim pusu kurmamdı. Bölgenin koordineli taktik saldırı çağrısına yanıt olarak pusu kurmuştuk. Çatışma yaklaşık bir saat sürdü, sonra geri çekildik. Filipin Silahlı Kuvvetleri’nin 66. Piyade Taburu'nun 17 unsuru öldürüldü. Ama aynı zamanda bizim saflarımızda bir kaybımız vardı. Korkmadım, sakin kaldım. Bunun zafer kazanmak için yaptığımız fedakarlığın bir parçası olduğunu biliyorum.

NPA dışında olan kadınlar sizi nasıl görüyor?
Ka Mimi:
Halktan kadınlar bana gerilla hayatının ağır yüklerine ve uzun mesafe yürüyüşlerine nasıl dayandığımı soruyorlar.  Bana her zaman tüfeğimin benim için fazla ağır olup olmadığını ve kocaman vücudumla gerçekten düzgün yürüyüp yürüyemediğimi soruyorlar. Kadınların zorluklara ve fedakarlıklara katlandıklarını, oğullarını ve kızlarını daha büyük bir amaç uğruna geride bıraktıklarını gördüklerinde şaşırdıklarını düşünüyorum.
Ka Jellyn: Saygı, güven ve umut vardır. Beni cesaretlendiriyorlar, kendime dikkat etmemi söylüyorlar.

Okurlarımız için başka bir mesajınız var mı?
Ka Mimi:
Kadınların devrime katılmaları gerektiğini düşünüyorum. Tüm sınıfsal, etnik köken ve ırksal baskıyı sona erdiremezsek, kadınlara yönelik baskıya son veremeyiz. Bu nedenle, yerli halklar, işçiler, balıkçılar, çiftçiler gibi toplumun diğer sektörleriyle el ele vermemiz gerekiyor.

Ka Jellyn: Dışarıda bir kadın olarak hükümet tarafından ihmal edildim. Ama gerillada saygı görüyorum. Ve beni uyandırdıkları için partiye ve orduya minnettarım.

*K. Nazari'nin Filipinli kadın gerillalarla yaptığı Lower Class Magazine'de yayınlanan röportaj Ivana Benario tarafından ETHA için çevrilmiştir. Röportajın aslını buradan okuyabilirsiniz.