Anagold Altın Madeni'nde çökme: İşçiler göçük altında kaldı
Sürekli kapasitesi artırılan ve uzmanların sık sık uyarı yaptığı İliç'teki Anagold Altın Madeninde göçük meydana geldi. Çok sayıda işçi tonlarca toprak ve kaya altında kaldı.
Erzincan İliç'teki Kanadalı firması Anagold Altın Madeni'nde siyanürlü pasa dağında çökme meydana geldi. Sürekli kapasitesi artırılan madende tonlarca kaya ve toprak göçtü.
Yaklaşık 9 işçinin göçük altında kaldığı iddia edilirken, göçük altında kalan işçilerin sayısına dair net bir bilgi elde edilemedi. Milyonlarca ton siyanürlü toprak ise Fırat nehrine aktı. Arama - kurtarma çalışmaları başlatıldı.
Anagold Maden'de çalışan bir işçi, T24'e aktardığı bilgilerde her vardiyada 400 işçi çalıştığını belirterek, "Biz burada üç vardiya çalışıyoruz. Her vardiyada 400 işçi var. Bizim vardiyamız bittiğinde 'Olay var' deyip saat 13:30 gibi haber verdiler. Görüntülerin arka tarafında da kayma var. Gördüğünüz topraklar siyanürlü" dedi.
Öte yandan Bağımsız Maden-İş Örgütlenme Uzmanı Başaran Aksu, bir işçinin göçük altından kendi imkanlarıyla çıktığını duyurdu.
İÇİŞLERİ BAKANI YERLİKAYA: 9 KİŞİYE ULAŞILAMIYOR
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, şu açıklamada bulundu: "Firmanın 667 çalışanı var, maalesef 9 kişiden haber alınamıyor. Tek bir gayretimiz var, 400 çalışan var. 8-9 dönümlük bir blokun olduğu gibi kaydığı ve 100 dönümlük araziye yayıldığı söyleniyor."
BAKANLIK: FIRAT NEHRİ MENFEZİN KAPAKLARI KAPATILDI
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yaptığı açıklamada "Toprak kaymasının hemen ardından Bakanlığımız Merkez ve İl Müdürlüğümüz Denetim Ekiplerini bölgeye ivedilikle sevk ettik. Toprak kayması sırasında akan malzemenin Fırat Nehri'ne ulaşmasının engellenmesi amacıyla Sabırlı Deresi'nin Fırat Nehri'ne ulaştığı menfezin kapaklarını kapattırdık" bilgisini verdi.
VALİ AYDOĞDU: SIZMA SÖZ KONUSU DEĞİL
Erzincan Valisi Hamza Aydoğdu, siyanür iddialarına ilişkin açıklama yaparak, "Şu anda bir sızma söz konusu değil. Olsa bunu size açıklarız. Fırat Nehri'ne sızma söz konusu değil. Toprak kayması oldu, yani bu toprak kayması dışında herhangi bir problem yok. Bütün ekipler geliyor, buradaki bütün kontrolleri yapacaklar" dedi.
BELEDİYE BAŞKANI: 10-12 KİŞİNİN TOPRAK ALTINDA OLMA İHTİMALİ VAR
Erzincan Belediye Başkanı Bekir Aksun ise "10-12 kişinin toprak altında olma ihtimali var, arama çalışması sürüyor" diye konuştu.
ADALET BAKANI TUNÇ: 4 CUMHURİYET SAVCISI GÖREVLENDİRİLDİ
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç olayla ilgili İliç Cumhuriyet Başsavcılığınca adli soruşturma başlatıldığını ve 4 Cumhuriyet Savcısının görevlendirildiğini açıkladı.
ÇALIŞMA BAKANI IŞIKHAN: 3 BAŞMÜFETTİŞ İLE 1 MÜFETTİŞ GÖREVLENDİRİLDİ
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, "Kazayı araştırmak üzere Bakanlığımıza bağlı 3 Başmüfettiş ile 1 müfettiş görevlendirilmiş olup, gerekli incelemeler yapılacaktır" dedi.
ALTIN MADENİ ŞİRKETİ: BİR SÜRE OPERASYONLAR DURDU
Altın madeni şirketi SSR Mining Inc.'in maden ocağındaki çökmeden sonra borsadaki yatırımcılara açıklama yaptığı öğrenildi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı: "Çöpler madeninde büyük bir kayma sonucu operasyonlar askıya alındı. 13 Şubat 2024 sabahı, yaklaşık olarak EST saat 6:30'da meydana geldi ve Çöpler'deki tüm operasyonlar bu nedenle durdurulmuştur."
ÇÖPLER KÖYÜ MUHTARI: TOPRAK BUGÜN YARILMIŞ
DW Türkçe'nin ulaştığı Çöpler Köyü Muhtarı Mahmut Öz, göcük altında kalan işçilerden ikisinin kendi köylüleri, diğerlerinin ise çevre köylerden olduğunu belirterek, olaya ilişkin "Madendeki toprak bugün yarılmış. O işçiler de rapor tutmaya gitmişler. O zaman patlamış" dedi.
'10-15 ÖLÜ OLDUĞU SÖYLENİYOR'
T24'e konuşan Erzincan CHP İliç İlçe Başkanı Mesut Güz ise "İçeriye kimseyi almıyorlar. Ailelerden arayan çok. Şu anda 10-15 ölü olduğu söyleniyor ailelerin tespitiyle... Benim de yakınlarım ben de onlara ulaşamıyorum" dedi.
TTB: UYARILARIMIZA RAĞMEN ŞİRKETE YARGI KORUMASI SAĞLANDI
Türk Tabipleri Birliği (TTB) konuya ilişkin açıklama yaptı: "Erzincan'ın İliç ilçesinde Anagold Madencilik tarafından işletilen Çöpler Altın Madeni'nde siyanür ve sülfürik asit dağlarının çökmesi sonucu çok sayıda işçinin göçük altında kaldığı aktarılmaktadır. Geçmişte siyanür sızıntısı ile gündeme gelen madenin ruhsatı iptal edilmediği gibi kâr hırsıyla kapasitesinin artırılması, TTB'nin de aralarında olduğu örgütlerin hukuk mücadelelerine karşın şirkete yargı koruması sağlanması; yaşanan faciaya açıkça davetiye çıkarmıştır. Gelişmeleri yakından takip ediyor, göçük altında kalan emekçilerin bir an önce sağ salim çıkarılmalarını umuyoruz."
ANAGOLD ÖNCELİKLERİNİN İŞÇİLERİN SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ OLDUĞUNU İDDİA ETTİ
Anagold Madencilik tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: "Çöpler Altın Madeni işletmemizde, 13 Şubat Salı günü saat 14:28 sularında yığın liç alanımızda meydana gelen kaymadan duyduğumuz büyük üzüntüyü paylaşmak isteriz. Yaşadığımız bu zorlu süreçte en önemli önceliğimizin, çalışanlarımız ve yüklenicilerimizin sağlık ve güvenliği olduğunu bir kez daha hatırlatmak isteriz.
Yaşanan bu elim olayın hemen akabinde bölgedeki çalışanlarımızla ivedilikle iletişime geçerek, acil durum planımızı devreye aldık ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi verdik. Anagold acil durum müdahale ekipleri ve AFAD birimlerine yapılan acil bilgilendirmeden hemen sonra, olayın meydana geldiği bölgede gerekli güvenlik önlemleri alınırken, tüm müdahaleler için hızlıca aksiyona geçildi."
UZMANLARIN KULAK TIKANAN UYARILARI
Göçüğün meydana geldiği Çöpler Altın Madeninde oksitli ve sülfitli cevher çıkarılıyor, dore altın ile gümüş ve bakır keki üretimi gerçekleştiriliyor. Madencilik faaliyetinin gerçekleştiği alanda aktif olan Bingöl-Yedisu Fay Hattı bulunuyor.
Buna rağmen proje 2008'de ÇED olumlu raporu aldı. 2014 ve 2021'de yeni ÇED raporlarıyla iki kez kapasitesi artırıldı. Açık ocakları genişletilip derinleştirildi, 687 hektar olan maden sahası yaklaşık bin 746 hektara çıkarıldı.
2019'da siyanürlü üretimden 39 çeşitli kimyasal+sülfürik asit+siyanürle üretime geçilen maden için 2023 yılında "ÇED Gerekli değildir" kararıyla maden sahası içindeki açık ocak alana 5,83 hektarlık bir bölüm daha eklenmesi için onay alındı. Çöpler Madeni, iki yıl önce siyanür taşıyan borulardan birinin patlaması sonucu 20 metreküp siyanürlü solüsyonun çevreye yayılmasıyla kamuoyunun gündeme geldi.
Uzmanlar, maden atık havuzunun tam altından geçen fay hattında 1939 yılında 7'den büyük bir deprem meydana geldiğini, depremin tekrarlanma periyodunun yüz yıl olduğunu ve tarihin yaklaştığını söyledi. Uzmanalr ayrıca söz konusu kimyasalların madenin hemen yanındaki Fırat Nehrine taşınması riskine de dikkat çekti. ÇED iptal davası açıldı, dava sürüyor.
ANAGOLD MADENCİLİK
Çöpler Madeni sahasında cevher üretimi 2027 yılına dek devam edecek. Anagold 10 yıllık faaliyeti sonucu 4,8 milyar dolar işletme geliri elde ederken devlete yüzde 12 pay ödeyecek. Buna göre maden ömrü boyunca ödenecek devlet hakkı yaklaşık 198 milyon dolar civarında. Devlet hakkında yüzde 40 teşvik indirimi uygulandı.
Kanadalı Anagold Madencilik şirketinin vergi borcunun silindiği, şirketin yüzde 80 ortağı olan Kanadalı altın madeni şirketi SSR Mining'in bilançosunda ortaya çıkmıştı. SSR'nin 2023 yılında Türkiye'de silinen vergi borcu 7,2 milyon dolar. Şirket, 12 Mart 2023'te yürürlüğe giren yasa uyarınca yaptığı vergi affı anlaşması uyarınca 7,2 milyon ABD Doları tutarında vergi, faiz ve cezayı sıfırladığını, 8,6 milyon yerine 1,4 milyon dolar nakit ödeme yaptığını beyan etti.
DİĞER ORTAK EMEK DÜŞMANI AKP'Lİ ÇALIK
Anagold'un yüzde 20 paylı diğer ortağı ise Çalık Grubu. AKP'li Çalık Holding "kentse dönüşüm" adı altında rant projeleri ve işçilerin haklarını gasp ederek yaptığı emek sömürüsüyle sık sık gündeme geliyor.
Çalık Grubu, son olarak Paradise Papers belgelerindeki sızıntıyla gündeme geldi. Vergi cennetlerindeki faaliyetleri ve dört offshore şirketi olduğu sızdırılan Çalık Grubun patronu Ahmet Çalık, Türkiye'nin sayılı zenginleri arasında yer alıyor.