EMEK

2024/25 e�itim ö�retim y�l�nda en az 72 çocuk i�çi i� cinayetlerinde katledildi

ETHA
19 Eylül 2025 Cuma

�S�G Meclisi, 2024/25 e�itim ö�retim y�l�nda en az 72 çocuk i�çinin i� cinayetlerinde katledildi�ini aç�klad�. Mesleki e�itim politikalar�yla çocuk i�çili�in yasalla�t�r�ld�� ve yayg�nla�t�r�ld��na dikkat çekilen raporda, MESEM'lerin kapat�lmas� ça�r�s� yap�ld�.

��çi Sa�l�� ve �� Güvenli�i (�S�G) Meclisi, 2024-2025 e�itim ö�retim y�l�nda en az 72 çocuk i�çinin i� cinayetlerinde katledildi�ini aç�klad�. 2024'ün Eylül ay�ndan 2025 A�ustosuna kadar olan dönemi kapsayan raporda, bu e�itim ö�retim döneminde bir önceki döneme göre çocuk i�çi ölümlerinin yüzde 10 artt�� kaydedildi.

Rapora göre son bir y�lda tar�m sektöründe 20 çocuk (14 i�çi ve 6 çiftçi), sanayi sektöründe 19 çocuk, in�aat sektöründe 17 çocuk ve hizmet sektöründe 16 çocuk çal��rken i� cinayetinde katledildi. Bir y�l içindeki tüm çocuk i�çi cinayetlerinin yüzde 28'i tar�mda meydana geldi.

10 y�l önce yüzde 65 olan tar�mdaki çocuk i�çi cinayetlerinin bugün yine ilk s�rada olmas�na ra�men yüzde 28'e geriledi�i belirtilen raporda, "ILO ve Almanya Çal��ma Bakanl�� Heyetleri tar�mda çocuk i�çili�ini önleme amac�yla lanse edilen, devlet yetkilileriyle kol kola poz verdikleri Karadeniz ziyaretleri bas�nda yer al�rken tar�mda ölen 20 çocuk görülmüyor" denildi.

'ARTIK ÇOCUK ��Ç�LER HER YERDE'
Çocuk i�çili�inin merkezinin art�k kentler oldu�u vurgulanan rapor, �öyle devam etti: "Özellikle MESEM'de gördü�ümüz üzere, bizzat devlet politikalar�yla kitleselle�tirilen çocuk i�çilik ve tüm Anadolu kentlerinde yo�unla�an Organize Sanayi Bölgesi (OSB) gerçekli�i art�k çocuk i�çi ölümlerini kent merkezlerine ve çeperlerine ta��yor. Art�k çocuk i�çiler her yerde. Her ailede veya sülalede bir çocuk çal��yor, her sokakta tan�d�k bir çal��an çocuk var. Üretimden gelen bu gerçeklik çocuk i�çili�i görünür k�l�yor ancak çocuk i�çilik; e�itim, ö�renim, yeti�ecek eleman veya suçtan uzak tutmak argümanlar�yla me�rula�t�r�lmaya çal��l�yor ve sömürü ile ölümler maskeleniyor."

MESEM'in 2016 y�l� sonuna kadar var olan "Ç�rakl�k E�itim Merkezleri"nin devam� niteli�inde oldu�u kaydedilen raporda, "MESEM kapsam�ndaki ö�rencilerin 505 binini 18 ya��n alt�ndaki çocuklar olu�turuyor. Yani çocuk i�çilik 'bir gün okulda dört gün i�yerinde e�itim alma' uygulamas�yla me�rula�t�r�l�yor. Di�er yandan MESEM'ler sermayenin ucuz emek rezervlerini doldurman�n d��nda do�rudan patronlara finansman deste�inin de bir arac�d�r. MESEM'li i�çi-ö�rencilere verilen cüzi ücretler de kamu kaynaklar�ndan kar��lanmaktad�r" ifadeleri kullan�ld�.

'MESLEK� E��T�M YA�I 10'A DÜ�ÜRÜLÜYOR'
Raporda �u ifadeler kullan�ld�: "MESEM arac�l��yla ortaokulu bitiren ö�rencileri örgün e�itimden kopararak haftan�n (resmi olarak) dört günü bedava i�gücü olarak patronlar�n sömürüsüne sunan MEB, 2024 y�l� yaz döneminde 18 �ehirde 'beceri geli�tirme program�' ad� alt�nda 7. ve 8. s�n�ftan itibaren tüm ö�rencilerin kat�labilece�i 'zanaat atölyeleri' açm��t�. Bu ad�m� da Bursa, Sivas, Konya ve Burdur'da aç�lan "mesleki ortaokullar�" takip etmi�ti. (Kesintisiz 8 y�ll�k e�itimin 4+4 olarak bölünmesindeki en önemli amaç �mam Hatip ortaokullar�n�n aç�lmas�yd�. Mesleki ortaokullar� bu bölünmenin di�er aya��n� olu�turdu.) Bu okullar�n önümüzdeki dönem yayg�nla�t�r�lmas� hedefleniyor ve böylece mesleki e�itim ya�� 10 ya�a dü�ürülüyor. Son iki e�itim-ö�retim y�l�nda MESEM ad� alt�nda sanayide veya in�aatlarda çal��rken en az 15 ö�renci/çocuk i�çinin hayat�n� kaybetti�ini hat�rlatal�m. (Ayr�ca ayn� dönemde MTAL, Ticaret, Denizcilik vb. liseler kapsam�nda staj yaparken hayat�n� kaybeden en az 7 çocuk i�çi daha var.)"

'ÇOCUK EME�� SERMAYEN�N GÜNCEL �HT�YAÇLARINA GÖRE CANLANDIRILIYOR'
Çocuk eme�inin yasalla�mas�n�n emek yo�un sektörlerin i�çilik maliyetlerini dü�ürmenin yöntemlerinden biri oldu�u vurgulanan raporda, "Çocuk eme�ini OSB'lerde, fabrikalarda, atölyelerde, imalathanelerde 'meslek ö�retme', 'meslek edindirme' gerekçeleriyle yayg�nla�t�rma, 'kötü e�itim politikalar�' ya da 'kötü ekonomi yönetimi'nin neden oldu�u 'dönemsel' ya da 'ar�zi' bir durum olmaktan ziyade, kapitalizmin genetik kodlar�nda yer alan çocuk sömürüsünün sermayenin güncel ihtiyaçlar�na göre yeniden canlanmas�d�r" ifadeleri kullan�ld�.

TÜ�K verilerine göre 15-17 ya� grubundaki çocuklar�n i�gücüne kat�lma s�kl��n�n 2024'de yüzde 24,9'a ula�t�� belirtilen raporda, bu kapsamda 970 bin çocuk i�çi oldu�u belirtildi. Bu say�ya MESEM'li 505 bin çocu�un ve bu ya� grubunda kay�t d�� çal��an çocuklar�n, 15 ya� alt� çocuklar�n dahil olmad�� ifade edilen raporda, bu çocuklar da eklendi�inde Türkiye'de çocuk i�çi say�s�n�n 3-4 milyona ula�t�� dile getirildi.

'MESLEK� E��T�M POL�T�KALARIYLA ÇOCUKLAR ��Ç�LE�T�R�L�YOR'
"Orta Vadeli Program, Kalk�nma Plan� ve Ulusal �stihdam Stratejisinde mesleki e�itim politikalar� Türkiye kapitalizmi, dü�ük ve orta teknolojili meta üretimine ve hizmet ihracat�na dayal� birikim rejimi e�li�inde büyürken güvencesiz emek havuzunu da geni�letmeye çal��yor" denilen raporda, burada temel hedeflerden birinin 18 ya� alt� çocuklar�n i�çile�tirilmesi oldu�u kaydedildi.

OVP, 12. Kalk�nma Plan� ve Ulusal �stihdam Strateji'siyle çocuk i�çili�in e�itim politikalar� arac�l��yla piyasan�n ihtiyaçlar�na göre düzenlendi�i vurgulanan raporda, "E�itim sektörünün özelle�tirilmesine paralel mesleki e�itim de do�rudan sermayenin ihtiyaçlar�na göre kurgulan�yor, OSB'ler içinde kamu ve özel statülü meslek liselerinin aç�lmas� a�amalar� tamamlan�yor" denildi.

'ODAK NOKTA DAHA �TAATKAR SOSYAL YAPI OLU�TURMAK'
Raporda, �u ifadeler kullan�ld�: "MESEM ve politika metinlerinde an�lan tüm çocuk eme�i programlar�n�n odak noktas�, emek yo�un üretimin çekirde�inde yer alan Taylorist etüt ve çal��ma rutinleri arac�l��yla küçük ya�taki ö�renci-i�çileri üretimin bilgisinden kopar�p vas�fs�zla�t�r�rken, çocuklar�n kendisini de�ersiz görmesini sa�lamak, daha itaatkar sosyal yap� olu�turmakt�r. Sermayenin i�yeri merkezli denetim ve kontrol teknikleri ideolojik egemenli�inin pedagojik ve asli unsurlar�ndan birisidir."

'ÇOCUK ��Ç�L�K YASAKLANMALI, MESEM'LER KAPATILMALI'
�S�G Meclisi, taleplerini �öyle s�ralad�:
🔹"Çocuk i�çilik yasaklanmal�, mesleki ö�renim çocuk geli�imine uygun bir biçimde planlanmal� ve kamusal kurallar çerçevesi içinde olmal�d�r. Mesleki e�itime kar�� de�iliz ama yoksul çocuklar� 10 ya��ndan itibaren ucuz emek haline getiren, çocukluklar�n� ya�atmayan, köle gibi çal��t�ran, i� cinayetlerinde öldüren ad�na mesleki e�itim denilen ucube düzenlemelere kar��y�z. MESEM'ler bir e�itim-ö�renim i�levi görmemektedir. MESEM'li çocuklar i�i bedava ve a��r ko�ullarda çal��t�r�larak ö�renmektedir. Bu anlamda MESEM'leri revize etmek imkans�zd�r. MESEM'ler kapat�lmal�d�r.
🔹E�itim her kademede tamamen paras�z olmal�, 4+4+4 e�itim sisteminden vazgeçilmeli ve müfredat akl�n ve bilimin ��nda yenilenmelidir. Sorun, zorunlu e�itimin kaç y�l olaca�� tart��mas�nda de�il tam da buradad�r. Yine Türkiye çap�nda okullarda bir ö�ün yemek verilmeli ve yoksul çocuklar�n ihtiyaçlar� devlet taraf�ndan kar��lanmal�d�r. Ula��m sorunlar�na çözüm olu�turulmal�d�r. Okullar�n di�er tüm ihtiyaçlar� kar��lanmal�, ö�retmen atamalar� yap�lmal�d�r. Bütçede e�itime aktar�lan kaynak art�r�lmal�d�r.
🔹Ya�am alanlar�m�z uyu�turucu ve çetele�meden temizlenmeli, çocuklar�n geli�imine uygun bir hale getirilmelidir. Suça sürüklenen çocuklar tart��mas�ndaki duru�umuz bu bak�� aç�s�yla somutla�acakt�r. Acil yapmam�z gereken ya�am alanlar�m�zda çetele�meye kar�� örgütlenmek ve alternatif bir ya�am� örmektir.
🔹Çocuk i�çili�e, geleceksizle�tirmeye, paral� e�itime kar�� i�çi s�n�f� mücadelesinin bir parças� oldu�u bilinciyle güçlü bir gençlik hareketi olu�turulmal� ve bu süreçten etkilenen her ya� grubu örgütlenmelidir. Bu noktada bizler üzerimize dü�eni yaparken ve gençlerimizin att��-ataca�� ad�mlar�n da yan�nda olaca��m�z� belirtmeliyiz."

2024/25 e�itim ö�retim y�l�nda en az 72 çocuk i�çi i� cinayetlerinde katledildi

�lgili Haberler