GÜNCEL

�HD Ankara �ubesi, hapishanelerdeki hak ihlallerine dikkat çekti

ANKARA
12 Aral�k 2025 Cuma

�HD Ankara �ubesi Hapishaneler Komisyonu, payla�t�� raporla �ç Anadolu hapishanelerinde ya�anan hak ihlallerine dikkat çekti.

�nsan Haklar� Derne�i (�HD) Ankara �ubesi Hapishaneler Komisyonu, �ç Anadolu bölge hapishaneleri 2025 Ocak-Eylül dönemi 9 ayl�k hak ihlalleri raporunu yay�nlad�. �HD Ankara �ubesi E�ba�kan� Ömer Faruk Yazmac�, �ube binas�nda düzenlenen bas�n toplant�s�yla raporu kamuoyuna aç�klad�.

�ç Anadoludaki hapishanelerde, toplam 433 bin 543 tutuklu ve hükümlünün bulundu�unu belirten Yazmac�, "Ki�inin varl��n� bedensel ve psikolojik olarak sa�l�kl� bir bütünlük içinde devam ettirmesine dair tüm haklar cezaevlerinde kalan her birey içinde mutlak olarak geçerlidir. Ancak kapat�lman�n ceza verici olmas�n�n d��nda da mahpuslar pek çok hak ihlaline u�rayarak biyolojik ve psikolojik olarak tahribata u�ramakta ve ya�am haklar� korunamamaktad�r" dedi.

�HD'nin tespit etti�ine göre 2025 Ocak-Eylül aylar�nda �ç Anadolu bölge hapishanelerinde en az 2 tutsa��n ya�am�n� yitirdi�ini aktaran Yazmac�, bölgede bulunan 6 hapishanede ocak ve eylül aylar� içerisinde hak ihlallerine kar�� 28 tutsa��n açl�k grevine girdi�ini belirtti.

28 Nisan 2025 itibar�yla Türkiye hapishanelerinde 161'i kad�n, bin 251'i erkek olmak üzere bin 412 hasta tutsak bulundu�unu aktaran Yazmac�, "Durumlar�na dair yap�lan tespitlere göre; a��r olarak tarif edebilece�imiz 335 mahpus bulunmaktad�r. Bunlardan 230'u tek ba��na ya�am�n� devam ettiremiyor ve 105'inin de deste�e ihtiyac� bulunmakta, 188 mahpusun ise hastal�klar� nedeniyle sürekli olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. 515 mahpusun hastal�klar� belirtilmesine ra�men de�erlendirme için gereken detaylar olmad��ndan ve 2 mahpusun da ne gibi hastal�klar� oldu�una dair bilgi edinilemedi�inden 517 mahpusun durumlar�n�n a��r olup olmad��na dair de�erlendirme yap�lamam��t�r" dedi.

'��KENCE VE KÖTÜ MUAMELEYE DA�R B�LG�LER PAYLA�ILMIYOR'
�ç Anadolu bölgesi hapishanelerinde çok say�da i�kence ve kötü muamelenin de meydana geldi�ini belirten Yazmac�, "Adalet Bakanl��'n�n bu konudaki verileri payla�mamas�, hapishanelerle haberle�menin sürekli olarak engellenmesi, haberle�menin s�k� bir biçimde denetlenmesi, özellikle ta�ra hapishanelerinden haber alma konusunda ya�anan güçlükler, adli mahpuslar�n ya�ad�klar�n� bas�na, yetkili makamlara ve insan haklar� örgütlerine iletmemesi nedeniyle i�kence ve kötü muameleye maruz kalan mahpus say�s� net olarak ortaya belirlenemiyor" dedi.

"Çe�itli hapishanelerde mahpuslar, infaz biçimleri uygun olmamas�na ra�men tek ki�ilik yerde tutulmaktad�rlar. Farkl� siyasi görü�teki mahpuslar�n ko�u�lar�n�n ayn� koridora al�narak güvenlik problemi meydana getirilmektedir. Mahpuslar darp, tehdit, hakaret, i�kence ve kötü muameleye maruz b�rak�lmaktad�r" diyen Yazmac�, i�kenceci gardiyanlar hakk�nda herhangi bir i�lem yap�lmad��na dikkat çekti.

'KEYF� GEREKÇELERLE D�S�PL�N CEZASI VER�L�YOR'
Tutsaklara keyfi gerekçelerle çok say�da disiplin cezas� verildi�ine i�aret eden Yazmac�, "Bu disiplin soru�turmalar� neticesinde mahpuslara haberle�me hakk� cezalar�, hücre cezalar� verilebilmektedir. Ancak daha önemlisi bu soru�turma ve cezalar bahane edilerek infazlar� yak�lmaktad�r. A��r hasta olan ve cezalar�n�n son y�l�nda olan mahpuslar, iyi hali olan mahpuslar dahi tahliye edilmemektedirler. Disiplin soru�turmalar� ve cezalar nedeniyle iyi halden denetimli serbestlik hakk� zaten mahpuslara kulland�r�lmamaktad�r" ifadelerini kulland�.

'GÖRÜ�MELER�N SÜRES� KISITLANIYOR'
Tutsaklar�n ya�ad�klar� sorunlar�n çözümü için idare ve savc�l�kla görü�me taleplerinin reddedildi�ini ve aile görü�lerine k�s�tlama yap�ld��n� vurgulayan Yazmac�, "1,5 saat olmas� gereken görü�meler 40-45 dakika yapt�r�lmaktad�r. Mahpuslar�n ailelerin uzak �ehirlerden gelmesi nedeniyle erken olan görü� saatlerinin de�i�im talepleri kabul edilmiyor. Mektuplar genelde geç teslim ediliyor ya da gönderilmiyor. Kürtçe mektuplar gönderilmiyor. Ayn� zarf içinde iki ki�iye mektup yaz�lmas�na izin verilmiyor. Hapishanelerdeki hak ihlallerini aktaran mektuplar gönderilmiyor. Sosyal faaliyetler (spor, sohbet, kurs, atölye) kimi yerlerde tamamen durdurulmu� kimi yerlerde de k�s�tlanm��t�r. Çok nadir spora ç�kar�lan yerlerde de mahpuslar ayn� ko�u�takiler ç�kabiliyor. Yeni Ya�am, Evrensel, Birgün vb. gazeteler ve dergiler mahpuslara verilmiyor. Mahpuslara, dergi abonelikleri yap�lm�yor" dedi.

'SEVK VE SÜRGÜNLER SIRASINDA ÇOK SAYIDA HAK �HLAL� YA�ANIYOR'
Sevk ve sürgünler s�ras�nda çok say�da hak ihlali ya�and��n� dile getiren Yazmac�, "Sevkler öncesi k�sa sürede mahpuslar�n bilgilendirilmesi, kimi durumlarda hiç haber verilmeden ba�ka gerekçelerle ko�u� ve hücrelerden ç�kar�larak gerçekle�tirilmesi önemli bir sorundur. Sevk edildikleri halde e�yalar� verilmeyen, e�yalar�n�n bir k�sm� eski hapishanede b�rak�lan çok say�da mahpus bulunmaktad�r. Sevk edilen mahpuslar hapishanelere giri�lerde ç�plak arama uygulamas�na maruz b�rak�lmakta, kabul etmeyen mahpuslar darp ve �iddete maruz kalmaktad�rlar. Bu sevklere hasta mahpuslar da maruz kalmakta ve tedavileri önemli ölçüde aksamaktad�r. Sevklerin genellikle mahpuslar�n ailelerinden oldukça uzak yerlere gerçekle�tirilmesi de ba�ka bir ihlal alan�d�r. Ekonomik durum bak�m�ndan aileler için ciddi sorunlar yaratt�� ve aile ile ileti�imin tamamen kopar�ld�� gözlemlerimiz aras�ndad�r" �eklinde konu�tu.

�HD Ankara �ubesi, hapishanelerdeki hak ihlallerine dikkat çekti

�lgili Haberler