25 Nisan 2024 Perşembe

Deniz salyasının zararları araştırılacak

Son günlerde artan deniz salyasının zararlarını araştıran İstanbul Üniversitesi Plankton Çalışma Grubu, dip ölümü beklediklerini kaydetti. Grupta yer alan Balcı, Marmara Denizinin bazı bölümlerinde denize girmenin tehlikeli olacağını belirtti. 

İstanbul Üniversitesi Plankton Çalışma grubu deniz salyası ile ilgili bir çalışma başlattı. Ekip başladıkları çalışmanın projesini de TÜBİTAK'a sundu. Marmara Denizi'nin birçok noktasından aldıkları örneklerle çalışmaya başlayan ekip, iklim krizi ve deniz kirliliğinden kaynaklı oluşan deniz salyasının zararlarını araştıracak.

Plankton çalışma grubunda yer alan İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Muhammer Balcı, geçen hafta sonu Marmara Denizi'nden aldıkları örneklerle ilgili olarak, "Adalar kıyısında yaptığımız örneklemelerde, kıyılarda tuzluluk binde 24 çıktı yani litrede 24 gram tuz tespit ettik. Normal koşullarda Marmara'da bu mevsimde binde 19, en fazla binde 20 çıkması gerekirken 24 çok yüksek bir oran. Mevsimler kaydığı için su sıcaklığı zaten fazla. Kış mevsimi kalktı neredeyse ortadan. Bundan dolayı da suda yüksek bir sıcaklık var, bunu ölçebiliyoruz. Bu tuzluluğun yüksek olması dipten de bir karışım olduğunu gösteriyor, sıcaklık tabakalaşmasının ortadan kalktığını gösteriyor. Bu da ışık alan bölge olan 20 metre derinliğe kadar müsilajı besliyor, gübre olarak onları besliyor. Işık da var, su sıcaklığı da uygun olduğu için bu şekilde artışlar yaşıyoruz" dedi.

'DİP ÖLÜMÜ BEKLİYORUZ'
Doç. Dr. Balcı, Marmara Denizi'nde deniz tabanında yaşamın sona ermesini beklediklerine dikkat çekti. Balcı, "Kümeleşmeye başlamadan önce bunlar, dağınık haldeyken balıkların solungaçlarını tıkayıp suda boğulmalarına sebep olabiliyor. Dipteki bakteriler oksijen tüketerek bunları ayrıştıracak. Bunların da oksijeni tüketmesiyle birlikte ortamın anoksik yaptığı bir durum oluşacak. Bundan sonrasında dip ölümü bekliyoruz. Bu gözlemlenen bir süreçtir. Su akıntılarının kısıtlı olduğu, su karışımın yetersiz olduğu bölgelerde, yani denizin kara içine çok girinti yaptığı noktalarda, koy ve körfezlerde bunu görmek mümkün. İzmit Körfezi ve Gemlik'te bunlar görülebilir."

'MARMARA'NIN BAZI BÖLÜMLERİNDE DENİZE GİRMEK TEHLİKELİ'
Doç. Dr. Balcı, Marmara Denizi'nde bazı bölgelerde denize girmemin tehlikeli olabileceğini de belirtti ve ekledi: "Aldığımız örneklerden hücre izolasyonları yaptık. Türlere de baktık mikroskop altında, ne var ne yok diye. Burada diatom türlerini bolca tespit ettik. Skeletonema gibi alg türleri var. Bunlar sıcağı çok sevmez bahar türleridir. Bahar aylarında artışa geçerler. Havaların iyice ısınmasıyla birlikte bunlar yerlerini başka bir grup mikro organizmalara bırakacak. Bu noktada müsilajın yaz döneminde çok bir etkisi olmayacaktır. Akabinde dinoflagellat dediğimiz belki daha zararlı etkileri olabilecek türler artabilir. Bazı bölgelerde denize girmek tehlikeli diyebiliriz. Özellikle akıntının kısıtlı olduğu, su karışımının yetersiz olduğu bölgelerde tabii ki, çünkü orada ne var bilmiyoruz. Toksin üreten, üretmeyen, hangi tür mikro organizmalar var bunları bilmediğimiz için tabii ki riskli olur."

Müsilaj sorunun çözümü konusunda ise Doç. Dr. Balcı, "Kısa vadeli çözüm çok zor, imkansız diyebilirim. Uzun vadeli izleme çalışmalarıyla buna bir çözüm bulunabilir. İlk etapta yapılması gereken kirlilik kaynaklarını en aza indirgemek" dedi.