20 Mayıs 2024 Pazartesi

AYM'den Kozlu kararı: TTK yöneticileri soruşturulmalı, taşeron riskli

Anayasa Mahkemesi, 8 madencinin yaşamını yitirdiği Kozlu maden katliamına ilişkin TTK yöneticilerinin yargılanması gerektiğine hükmetti. Yüksek mahkemenin gerekçeli kararında, taşeronluk konusunda önemli belirlemeler yer aldı.
Anayasa Mahkemesi, Zonguldak’ta Kozlu Taşkömürü İşletme Müessesi’nde 8 işçinin yaşamını yitirdiği maden katliamına ilişkin önemli bir karar verdi. TTK yetkililerinin yargılanması gerektiğini belirten AYM, bunun benzer olayların önüne geçilmesi için de önemli olduğunu kaydetti. AYM, sendikaların ve meslek örgütlerinin yıllardır kaldırılmasını istediği taşeronluk konusunda da "denetimi zorlaştıran ve riski artıran hatalı bir sistem" dedi. AYM, 
 
Zonguldak’ın Kozlu ilçesinde Türkiye Taş Kömürü'ne ait maden ocağında 7 Ocak 2013’te meydana gelen dejag (ani gaz ve kömür püskürmesi) ve metan gazı zehirlenmesi sonucu 8 işçi yaşamını yitirdi. Zonguldak Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yaptırdığı bilirkişi incelemesinde; degaj tehlikesi bilinmesine karşın tehlikeyi azaltmak ve riski kontrol edebilmek için yeterli kontrol yapılmadığı belirlendi. Raporda bu nedenle, işi ihaleye çıkaran ve sözleşmede imzası bulunan TTK Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu üyeleri ile TTK Kozlu İşletme Müessesi yöneticilerinin kusur ve sorumluluklarının bulunduğu ifade edildi. Başsavcılık, rapor doğrultusunda TTK Genel Müdürü R.D., yönetim kurulu üyeleri B.İ., M.Y., M.A., M.Ş. ve Ç.O. hakkında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan soruşturma izni istedi. Ancak bakanlık izni vermedi.
 
Kazada ölen Muharrem Yapıcı’nın ailesi, avukatları Murat Kemal Gündüz aracılığıyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. AYM, dava konusu olayda yaşam hakkının usul boyutunun ihlal edildiğine hükmederek, kararın bir örneğini ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Ankara Bölge İdare Mahkemesi’ne gönderdi. Bu kararla birlikte 8 kişinin ölümünde TTK yönetimi hakkındaki yeniden soruşturma açılacak.
 
TAŞERONLUK DENETİMİ ZORLAŞTIRIYOR, RİSKİ ARTTIRIYOR
 
AYM gerekçeli kararında TTK yönetiminin maden kazasındaki sorumluluğuna dikkat çekerek, “Soruşturma dosyası kapsamında kurumun uzmanlık alanında olan bir işin bu konuda uzmanlığı ya da tecrübesi olmayan bir alt işverene verilmesi, denetimi zorlaştıran ve riski artıran hatalı bir sistem kurulması nedeniyle TTK Yönetim Kurulu Başkanı ve üyelerinin, olayda sorumlulukları bulunduğuna ilişkin birtakım veriler bulunmaktadır" denildi.
 
SORUMLULULARIN TESPİT EDİLMESİ BENZER OLAYLAR YAŞANMAMASI İÇİN ÖNEMLİ
 
Kararda, soruşturma izni vermeyen Enerji Bakanlığı'na yönelik eleştiriler de yer aldı: “Soruşturma izni prosedürü, ceza yargılamasının işleyişini geciktirecek ve soruşturmanın etkin olarak yürütülmesine engel olacak şekilde ya da kamu görevlilerinin ceza soruşturmasından muaf tutulduğu izlenimini oluşturacak şekilde uygulanmamalıdır. Tehlikeli bir faaliyet kapsamında, kişilerin yaşamı ile vücut bütünlüğü üzerine ortaya çıkan risklerin en aza indirilmesi ve gerekli önlemlerin alınması konusunda sorumluluğu bulunan kişilerin tespit edilebilmesi ve tespit edilen sorumluluklar karşısında devletin göstereceği yargısal tepki, benzer olayların yaşanmaması bakımından da önem taşımaktadır.”